1) Midyat Konuk Evi
Midyat Konuk Evi, Akçakaya mevkiinde konumlanmış olup merkeze 2 km uzaklıktadır. Konuk evine ulaşım, 126. Sokak üzerinden sağlanmaktadır. Konumu itibariyle yürüyerek veya taksi ile ulaşım oldukça rahattır.
Midyat Konuk Evi, Türkiye'nin dört bir yanından ziyaretçi ağırlayan ve Sıla ile Hercai dizilerinin çekildiği konak olarak bilinmektedir. Belediye tarafından işletilen üç katlı tarihi bir konakta konumlanmaktadır ve Mardin'deki taş içliğinin etkileyici örneklerinden biridir.
Konuk evinin giriş katında hediyelik eşyalar satın alabileceğiniz bir dükkan ve bir kafe hizmet vermektedir. En üst katı, seyre doyulmaz manzarası ile oldukça etkileyicidir.
Midyat Konuk Evi, haftanın her günü 08:00 - 17:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir. Giriş ücretilidir
2) Midyat Mağaraları
Midyat ilçe merkezinde konumlanan Midyat Mağaraları, Akçakaya mevkisinde yer almakta ve merkeze 500 metre uzaklıkta bulunmaktadır. Mağaralara ulaşım, D-380 ve Şen Caddesi üzerinden sağlanmaktadır. Merkezi konumu sayesinde yürüyerek veya taksi ile kolayca ulaşım sağlanabilir.
Asurlular ve Komuklar arasında uzun yıllar süren savaşların yaşandığı Anadolu bölgesindeki Midyat Mağaraları, şehrin altında bulunan sığınaklar olarak kullanılmıştır. Yaklaşık 8 bin yıllık bir tarihe sahip olan mağaralar, günümüzde ziyaretçilerini ağırlayan bir turistik merkez olarak hizmet vermektedir.
Birbirleriyle bağlantılı olan bu mağaraların içerisinde çeşitli yaşam alanları görülebilir. Ayrıca mağaraların dış kısmında kafe ve hediyelik eşya dükkanları da bulunmaktadır.
Midyat Mağaraları, haftanın her günü ziyarete açıktır ve giriş ücretsizdir.
3) Mor Barsavmo Kilisesi
Mor Barsavmo Kilisesi, Midyat'ın Işıklar mevkiinde bulunmaktadır ve D-380 karayolu üzerinden ulaşım sağlanabilir. Merkezi konumu sayesinde, yürüyerek veya taksi ile kolayca ulaşılabilir.
Tarihi 4. yüzyıla kadar uzanan bu manastırın avlu kısmı ve çatı katı ziyarete açıktır ve bazı odaları günlük kullanım için ayrılmıştır. İbadetin hala aktif olarak devam ettiği Mor Barsavmo Kilisesi, öğrencilerin eğitim almak için kullandıkları bir merkezdir. Ortaçağ döneminde, Süryanilerin bu bölgedeki en büyük manastırı olmuştur.
Midyat'ın dar sokaklarında yürüyerek ulaşabileceğiniz bu tarihi yapı, rehberler eşliğinde gezilerek tarihi hakkında detaylı bilgi sahibi olunabilir. Kilise iç avlusu, balkonu ve mimari yapısı ile dikkat çeken, görülmeye değer bir yapıdır.
Süryani tarihinin önemli eserlerinin üretildiği Mor Barsavmo Kilisesi, haftanın her günü izin alınarak ziyaret edilebilmektedir ve girişler ücretsizdir.
4) Mor Gabriel Manastırı
Midyat ilçesinde bulunan Güngören mevkiinde yer alan Mor Gabriel Manastırı, Midyat merkezine 22 km uzaklıktadır. Manastıra ulaşım, Mardin Şırnak Yolu ve D-380 üzerinden sağlanabilir.
Dünyanın en eski Süryani manastırlarından biri olan Mor Gabriel Manastırı, 1500 yılı aşan tarihi ve sakin atmosferiyle ziyaretçileri kendine hayran bırakıyor. 397 yılında rüya üzerine inşa edilen manastır, hala aktif olarak kullanılan ve Süryani Ortodoks Hristiyan cemaatinin kalbi konumunda bulunuyor.
Manastırda, günümüzde yaklaşık 50-60 kişi yaşamaktadır ve ziyaretçilerin gezebileceği 3-4 farklı tarihi mekan bulunmaktadır. Ana kilise en eski yapıdır ve 4. yüzyılda Sivas'ta katledilen azizlerin kemikleri ve Perslerin katlettiği bir metropolitin mezarı da içinde bulunmaktadır. Ayrıca mezarlık bölümünde Mor Samuel ve manastıra adını veren Mor Gabriel'in mezarları da ziyaret edilebilir.
Manastır, haftanın her günü ziyarete açıktır ve ziyaret saatleri 09:00 - 11.30 ile 13:30 - 16:30 arasındadır. Giriş ücretlidir. Mor Gabriel Manastırı, tarihi dokusu, mimari yapısı ve doğal güzellikleriyle Midyat'ın en özel yerlerinden biridir.
5) Midyat Kültür Evi
Midyat'ın Ulu Cami mevkiinde bulunan Kültür Evi, merkeze 4 km uzaklıktadır ve D-380 ve İskenderun Caddesi üzerinden ulaşım sağlanmaktadır. Farklı medeniyetlerin ve kültürlerin bir arada kardeşçe yaşadığı Midyat'ın tarihine ışık tutan bu yer, mimari açıdan oldukça etkileyici bir yapıdır ve özellikle tarih ve fotoğraf meraklıları tarafından ilgiyle ziyaret edilmektedir.
Kültür Evi'nin içerisinde çalan türküler, alt katında sergilenen eserler, terasının manzaraları, halı dokumaları, eski fotoğraflar, bodrum katındaki mağara ve eski bir Midyat evini canlandırması ile Midyat'ın tarihini yakından deneyimlemek mümkündür. Ayrıca, içerisinde ünlü sanatçıların halı dokuma portreleri de sergilenmektedir.
Midyat Kültür Evi, haftanın her günü 08:00-17:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir. Kültür Evi, belediye tarafından işletilmekte olup, giriş ücretlidir. Bu etkileyici yapı, Midyat'ta görülmesi gereken yerlerden biridir ve ziyaret edenlere farklı bir kültür ve tarih deneyimi sunmaktadır.
6) Gelüşke Hanı
Midyat tarihi yapısı ve işlemeli taşları yapısıyla bilinir. Gelüşke Hanı, bu özelliğiyle Midyat'ın kendine has atmosferine mükemmel bir şekilde uyum sağlıyor. Süryani bir vatandaş olan Musa Samas tarafından 1903 yılında inşa edilen Tarihi Gelüşke Hanı, ticaret ve konaklama amaçlı kullanılmıştır. 1950-1970 yılları arasında köylü pazarı olarak kullanılmaya başlanmıştır. Ancak 1980 yılında şehrin yerleşimi değiştiğinde, Gelüşke Hanı da canlılığını yitirmiş ve uzun bir süre ahır ve mezbaha olarak kullanılmıştır.
Restorasyon işlemini gerçekleştirerek bugünkü halini almıştır. Şu an Tarihi Gelüşke Hanı, yöresel yemeklerin sunulduğu restoranlara, köy dinlenme odalarına, şadırvan bahçelerine ve kafelere ev sahipliği yapmaktadır. Yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çeken Tarihi Gelüşke Hanı, mutlaka ziyaret etmeniz gereken yerlerden biridir.
7) Kafro's Pizza
Mardin'in Midyat ilçesinde yer alan Kafro's Pizzeria, meşhur pizzalarıyla bilinen bir işletme. Ancak bu restoranın hikayesi oldukça ilginç.
Terör olayları sebebiyle köylerini terk etmek zorunda kalan Süryaniler, yıllar sonra öylerine dönmeye karar verirler. Bagok Dağı eteklerinde bulunan ve Süryanice ismi "Kafro" olan Elbeğendi köyünde yeni bir hayata başlarlar. 2006 yılında yeniden açılan köyde, 28 yıl önce ayrılan 12 Süryani aile, inşa ettikleri 20 modern taş evde yaşamlarını sürdürürler.
Nail Demir ve ailesi de bu ailelerden biridir. 1986 yılında göç eden Demir, 30 yıl boyunca Avrupa'da yaşamıştır. Ancak memleket hasretiyle yıllar sonra Mardin'e dönen Demir, 2010 yılında Kafro's Pizzeria'yı açar.
Kafro's Pizzeria, Elbeğendi köyünde bulunması ve ilginç hikayesi nedeniyle yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmektedir. Köydeki diğer işletmeler gibi, Kafro's Pizzeria da bölgedeki ekonomik kalkınmaya katkı sağlamaktadır. Mardin'in zengin kültürüne ait bu özel mekanı ziyaret ederek, farklı bir deneyim yaşayabilirsiniz.
Nail Demir, taş fırında pişirilen pizzalar için yörenin taze ürünlerini kullanıyor ve bu sayede ekstra lezzetli pizzalar ortaya çıkıyor. Mardin ve çevre köylerden hem yerel halk hem de turistler, yöreye özgü ürünlerle hazırlanan pizzaya yoğun ilgi gösteriyor. Bu nedenle, bu lezzetli pizzaları denemek isteyenlerin sıraya girmesi gerekiyor. Kafro's Pizzeria pazar ve pazartesi günleri kapalıdır. Diğer günlerde 11:00-19:00 saatleri arasında açıktır.